Yoksa Sizin Kahve Sehpanızın Üzeri Hala Boş Mu?

Kitapçıları çok seviyorum. Benim için, çoğu zaman, kitap raflarını karıştırmak bir kıyafet mağazasının reyonları arasında gezinmekten daha eğlenceli. Hatta o gün kitap almaya niyetim olmasa bile, sırf mutlu hissetmek için bir kitapçıya uğrayabilirim. İşte bu nedenle, dijital dünyanın yavaş yavaş kitapçıları yuttuğu, kütüphanelerin tabletlere sığdırıldığı yeni düzene bir türlü alışamadım. Bugünün kitap dünyasındaki tek bir trend bana umut ışığı… “Coffee Table Book” olarak adlandırılan, kahve sehpasının üzerini dolduran büyük boyutlu, resimli, belli bir alana odaklanmış kitapların satışı müthiş yükselişte.

Wall Street Journal’a göre 2012 senesinde, kitapçılarda satılan seyahat kitaplarının satışı %23, tasarım kitaplarının satışı %20, sanat kitaplarının satışı ise %12 artmış. Buna karşılık yine aynı sene, kitapçıların toplam satış cirosu %1 gerilemiş. IbisWorld’den aldığım bilgiye göre ise, ABD’de 2012 senesinde 28.000 adet olan kitapçı sayısı geçtiğimiz sene 22.000’e inmiş. Bu rakamların çizdiği resim, dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan hemen her ülkesinde aynı.

Hatırlar mısınız? Eskiden salon sehpalarını üst üste özenle dizilmiş dergiler süslerdi. Şimdilerde ise, bu satış trendine uygun olarak, çevremde “Coffee Table Book”’ları çok sık görmeye başladım. Üstelik lüks kitaplara sadece evlerde rastlamıyorum. Ofisler, mağazalar, hatta doktorların bekleme salonları bile “Coffee Table Book” fenomeninden nasibini almış durumda! Ayrıca kabul etmem gerek. Kahve sehpalarını süsleyen bu kocaman kitaplara, benim de ilgim git gide artıyor. Evimde seyahat ve moda üzerine derlenmiş, “Coffee Table Book”’larım var. Hatta yanlarında eşimin ilgi alanına giren Rock müzik, gitar ve viski çeşitlerine odaklanmış kitaplar dizili. Ama bu koleksiyon bana yetiyor mu? Hayır. Her kitapçı ziyaretimde, yeni bir tanesini daha ‘istek listeme’ yazıyorum.

-Lüks Kitapların Yazar Kitlesi Çeşitleniyor-

Benim gibi milyonlarca kişi talep yaratıyor olmalı ki, artık her sene piyasaya binlerce yeni “Coffee Table Book” sunuluyor. Hatta artık bu kitapların yazarları, lüks markalar, dünyaca ünlü mimarlar veya tanıdık fotoğrafçılarla da sınırlı değil. Örneğin benim son aldığım “Coffee Table Book”, Hollywood yıldızları ile çalışan stil danışmanı Kate Young imzalı. Ünlüler de bu kitaplara arz yaratanlar arasında. Örneğin, moda ve stile ilham verdiklerini düşünen ünlü ikizler Mary-Kate ve Ashley Olsen, 2008’de tam da bu konuyu anlatan kitapları “Influence”’ı yayınladılar. Pippa Middleton 2012 senesinde kutlamalar üzerine kaleme aldığı “Celebrate” isimli kitabını piyasaya çıkardı. Bu sene ilkbaharda ise Kim Kardashian’ın çektiği ‘selfie’lerden oluşan kitabının satışa sunulması bekleniyor. Evet, şaka gibi… ‘Selfie’ bile artık “Coffee Table Book” için işlenecek bir konu olabiliyor. Gelmiş geçmiş en çok satan “Coffee Table Book” ise Madonna’nın birbirinden cesur fotoğraflarını içeren “Sex” isimli kitabı.

-Bu Kitapların Satış Sırrı Nedir-

“Coffee Table Book”’lar normal kitaplar gibi, baştan başa okunup bitirilince bir kenara kaldırılmıyor ya, belki de gizemleri orada gizli. Ben bu kitapların gidip gelip sayfalarını karıştırmayı, resimlerinden ilham almayı ve hikayelerinden dönem dönem kendime bir şeyler katmayı seviyorum.

Aslında “Coffee Table Book”’un ilk örneği 1950’lerde basılmış. Ancak bu olgunun popüler olması 1970’leri bulmuş. Seyahat, moda, sanat ve mimari gibi konuların globalleşen dünyada milyonların dikkatini çeker hale gelmesinin de etkisiyle, “Coffee Table Book” satışı git gide yükselmiş. Ancak bu kocaman, ağır kitapları bir fenomene dönüştüren sebep elbet ki sadece globalleşen dünya veya okuyucuya verdikleri keyif değil.

“Coffee Table Book”’ların en büyük farkı, kitaptan öte bir dekorasyon objesi olarak algılanmaları. Sehpalarının üzerinde veya kütüphanelerin içinde duruşlarıyla eve sıcaklık ve ‘yaşanmışlık’ kattıkları bir gerçek. Hatta “Coffee Table Book”’ları, sahibinin karakteri veya ilgi alanının yansıması olarak tanımlamak da mümkün. Sonuçta, evinize gelen her misafire Ipad’inizdeki kitap koleksiyonunuzu gösteremezsiniz ki… Ama mimari üzerine derlenmiş birkaç kitap, salonunuzun ortasında bu anlatımı sizin yerinize pekala yapabilir. Böylece siz, ‘stil ve vizyon sahibi olduğunuzu’ sessice ortaya sermiş olursunuz.

Üstelik bence, lüks kitaplar eve statü kazandırdığı için de bu denli rabet görüyor. Tıpkı mutfakta Kitchen Aid, salonda Bose ses sistemi veya lüks mum bulundurmak gibi…

Bu kitapların albenisi yükselten diğer bir sebep ise hediye için harika bir alternatif olmaları. Düşünsenize, karşınızdaki kişinin ilgi alanına göre hediyeyi kişiselleştirebilirsiniz. Ona hem ‘lüks’ sınıfına giren bir hediye verip hem de hediye alma işini birçok lüks üründen çok daha uygun fiyata tamamlayabilirsiniz. İşte tam bu sebeple, yılbaşı dönemi gibi yılın özel zamanlarında “Coffee Table Book”’ların satışı daha da parıldıyor…

-Bir ‘Lüks’ Tüketim Ürünü Olarak Kitap-

Bu tip kitapların fiyatlarına gelince… Tutar, 80TL’den başlayarak 2500TL’ye kadar yükselebiliyor. Kitabın ebadı büyüdükçe, özel kutu içinde sunuldukça genelde fiyat artıyor. Ben böyle bir kitap almayı insanın kendine hediye ettiği uzun süreli bir deneyim olarak görüyorum. Üstelik bana göre, alınan kitapları evde kullanmak kadar, seçmek de lüks kitap deneyiminin önemli bir parçası. Müşteri kitabın içindeki resimleri incelemek, kitaba dokunup sayfalarını çevirebilmek, hikaye tam olarak kendisinin ilgi alanını yansıtıyor mu emin olabilmek istiyor. Aslında durum, diğer lüks tüketim ürünlerinin alışverişinden farksız. Normalin üzerinde bir tutar vermeye razı olduğunuz, sizi yansıtmasını istediğiniz her ürünü alırken, onu bizzat görmek istemez misiniz? Bu bir ayakkabı da olabilir, saat de, lüks bir kitap da. İşte bu sebeple, “Coffee Table Book”’lar kitaplar internetten siparişle değil, bizzat mağazaya giderek alınmaya layık bulunuyorlar. Hatta bu sebeple lüks kitapçılar mağaza içinde müşteriyi memnun etmek için ek servisler bile sunuyorlar. Kahve ikramı, müşterinin rahatça seçim yapabilmesi için kurulup kitap karıştırabileceğiniz kocaman rahat koltukların kullanılması gibi.

-Coffee Table Book Kitapçılara Müşteri Çekiyor-

Bir dahaki kitap alışverişinizde dikkat edin. Artık birçok kitapçı, vitrinlerini “Coffee Table Book”’lar ile süslüyor. Çünkü araştırmalara göre, kitapçıda bu tip kitapların satıldığını bilmek müşteriyi mağazaya soktuğu gibi, içeride daha fazla vakit geçirmesine de olanak veriyor. Daha fazla vakit, daha fazla kitap beğenme ihtimali, daha fazla satış olasılığı demek… Dolayısıyla, artık birçok kitapçıda “Coffee Table Book”’lara rastlamak mümkün. Ancak sadece lüks kitaplara özel açılmış kitapçılar hala oldukça sınırlı. İstanbul’da bu konuda çok başarılı bulduğum iki marka var. Assouline ve Magnolia. Bu markaların mağazalarına daha adım atar atmaz ‘lüks’ hissini deneyimlemeye başlıyorsunuz. Hatta bu mağazalar lüks kitap deneyimine eşlik etmek üzere, kitap kokulu mumlar, şık büyüteçler, kültablaları gibi objeleri de kitaplarla birlikte satışa sunuyorlar.

Lüks kitapların çizdiği satış grafiği elbet ki tek başına kitapçıları kurtarmaya yetmez. Ancak benim gibi kitaplar kadar kitapçıları da sevenler için, bu minik umut ışığı bile hiç yoktan iyi. Üstelik bana göre “Coffee Table Book” satışını tetikleyen nedenler de oldukça kuvvetli. Bu sebeple, modern zamanların getirdiği lüks kitap trendinin yakın zamanda düşüşe geçeceğini düşünmüyorum. Günümüzde nasıl insanlar bir yandan günün her anı dijitale bağlı yaşayıp bir yandan her fırsatta doğaya kaçmayı övüyorsa, kendilerine ilham veren şeyleri Instagram ve Pinterest sayfalarından dünyaya duyurmaya devam ederken, evlerini kişiliklerini yansıtan kocaman kitaplarla süslemeyi sürdüreceklerdir.